Poradnik

Porady dotyczące oświetlenia obiektów sakralnych.

 

Wybór oświetlenia

Istnieje długa tradycja dotycząca tego jak wykorzystać światło w kościele, dzisiaj jest ona rozszerzona o szereg nowych technologii świetlnych. Tworzenie nastroju skupienia wymaga połączenia różnych technik świetlnych, których istotą jest połączenie oświetlenia rozproszonego ze światłem akcentującym. Należy również pamiętać o zdarzeniach takich jak śluby, chrzciny i komunie, które dodatkowo potrzebują odpowiedniej oprawy świetlnej.

 

Rysunek A1 przedstawia dwa podstawowe sposoby oświetlenia kościołów.

 

Natężenie światła

Poziom światła w kościele w dużej mierze zależy od architektury, w drugim rzędzie od potrzeb i przyzwyczajenia wiernych. Natężenie światła jest mierzony w jednostkach Luks, ogólnie zalecany do wygodnego czytania poziom to około 200 lx. Przekłada się to dzisiaj na moc od trzech do pięciu watów na metr kwadratowy, choć liczba ta będzie się różnić w zależności od wybranej oprawy i wybranego rodzaju źródła światła (żarówki). Równie ważna jak poziom natężenia oświetlenia jest dystrybucja światła w przestrzeni. Zalanie przestrzeni jednolitymi ilościami światła, bez widocznych jasnych plam pod lampami oraz cieniami między nimi, jest celem do którego należy dążyć.

Większość kościołów ma możliwość kontroli poziomu oświetlenia dla różnych części. Większość oferowanych przez nas lamp może współpracować z regulatorami natężenia. Prosimy rozważyć taką potrzebę przy wyborze lamp i zasygnalizawać taką potrzebę.

 

Efektywność energetyczna

Czy oświetlenie kościół może być skuteczne i energooszczędne? Tak!

Jednak nie wszystkie rodzaje źródeł światła są odpowiednie dla kościelnych przestrzeni. Najgorszym rozwiązaniem jest używanie opraw halogenowych o dużych mocach (150W, 250W 400W), w naszej ofercie są oprawy które mogą śmiało konkurować z tymi lampami, zużywając wielokrotnie mniej energii.

 

Klasyczne żarówki są wciąż realną opcją, ponieważ są one tanie, dostępne. Mogą być gaszone łatwo i w zasadzie nie trzeba specjalnego sprzętu do ich obsługi i utrzymania. Jednakże, ponieważ są one nieefektywne i mają stosunkowo krótką żywotność lampy (zwykle 2000 godzin lub mniej), to dobry wybór dla przestrzeni, gdzie nie są używane przez wiele godzin każdego dnia.

Ich idealnym zamiennikiem są różnego rodzaju świetlówki energooszczędne.

Źródła fluorescencyjne – świetlówki są wydajne, mają długą żywotność (do 20.000 godzin) i są dostępne w większym zakresie temperatur barwowych. Początkowy koszt urządzeń jest nieco wyższy jednak, zwłaszcza jeśli wymagane jest ściemnianie (regulacja strumienia świetlnego) są one idealnym rozwiązaniem.

Lampy halogenowe i metalohalogenkowe są najbardziej wydajne i mają znacznie dłuższą żywotność niż żarówek. Wymagają kilka minut dochodzenia do pełnej jasności, jednak są optymalnym rozwiązaniem do oświetlania prezbiterium. Gwarantują wysoki poziom natężenia światła o idealnej jakości przy niewielkich kosztach użytkowania.

Oświetlenie LED to nowa technologia, która staje się coraz bardziej opłacalna również dla ogólnego oświetlenia, ale jej wysoki koszt początkowy i inne ograniczenia oznacza, że nie jest jeszcze idealna dla niektórych kościelnych aplikacji. Technologia LED ma doskonałą wydajność i wyjątkowo długi okres użytkowania. Mamy w ofercie liczne rozwiązania LED, które są odpowiednie do kościoła i do oświetlenia terenu wokół niego.
Nasze oprawy mogą korzystać ze wszystkich źródeł powyżej, często w różnych kombinacja, które maksymalizują korzyści osiągane w każdej z nich.

 

Porada profesjonalisty

Ponieważ w ostatnich latach w oświetleniu pojawiło się wiele nowości, które przekładają się znacząco na obniżenie kosztów eksploatacji poprzez niższe zużycie energii elektrycznej (nawet o kilkadziesiąt procent) oraz poprzez wyeliminowanie częstych wymian żarówek (dostępne są dzisiaj źródła z 2-3 letnią gwarancją, o żywotności 25000-50000 godzin) polecamy się przy doborze oświetlenia. Nasze doświadczenie pozwoli uniknąć nieporozumień i niepotrzebnych kosztów.

 

Podsumowanie

Odpowiedni dobór lamp poprzez określenie funkcji jakie mają spełnić i układ ich montażu stworzy nową jakość niezależnie czy dotyczy wnętrza nowoczesnego czy zabytkowego kościoła. Końcowy sukces powinien uwzględniać przede wszystkim potrzeby liturgiczne, potrzeby ekspozycji symboli kultu oraz wygodę kapłana i wiernych. Rozległość i dostępność współczesnej oferty oświetlenia umożliwia spełnienie powyższych potrzeb wraz z zachowaniem zasady energooszczędności. Nie musi też nieść za są niepotrzebnych i niespójnych ingerencji w estetykę architektury i specyfikę miejsc kultu, zwłaszcza że mamy w Polsce 9967 parafii oraz 813 ośrodków sakralnych (rzymskokatolickich) a wiele z nich to zabytki, które są prawdziwą skarbnicą narodową.

Stając przed problemem doboru odpowiedniego oświetlenia kościoła (obiektu sakralnego) należy pamiętać o kliku podstawowych wymogach dotyczących wymogów stawianych przez liturgię, ekspozycję architektury oraz symboli kultu i wygodę kapłana i wiernych. Spełnienie tych wymogów jest bezpośrednio powiązane z możliwościami i parametrami opraw oświetleniowych wraz ze źródłami światła dostosowanymi do specyfiki architektury.